ĐIỂM SÁNG TRONG BỨC TRANH KINH TẾ CỦA TỈNH ĐẮK NÔNG NĂM 2024

Năm 2024, mặc dù còn nhiều khó khăn nhưng với sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng bộ, chính quyền các cấp; sự nỗ lực của cộng đồng doanh nghiệp và người dân, kinh tế của tỉnh đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận; trong đó, điểm sáng trong bức tranh kinh tế là GRDP bình quân đầu người. Tại kỳ Họp báo, thông cáo báo chí số liệu kinh tế - xã hội năm 2024, Cục Thống kê công bố, GRDP bình quân đầu người (giá hiện hành) cao nhất từ trước đến nay, theo đó GRDP bình quân đầu người năm 2024 ước đạt 81,66 triệu đồng/người/năm, tăng 21,34%, tương ứng tăng 14,36 triệu đồng so với cùng kỳ năm trước.

GRDP bình quân đầu người là điểm sáng nhưng tốc độ tăng trưởng GRDP của tỉnh năm 2024 chỉ ước tăng 4,87% thấp hơn kế hoạch và thu nhập bình quân đầu người cũng chỉ bằng khoảng 55% so với GRDP bình quân đầu người? Có lẽ đây là những câu hỏi được nhiều người quan tâm, về nghiệp vụ thống kê chuyên sâu có thể hiểu như sau:

Thứ nhất, tốc độ tăng trưởng GRDP được tính theo giá so sánh (giá cố định tại một thời điểm) nghĩa là tốc độ tăng trưởng GRDP chỉ nghiên cứu về khối lượng hàng hóa, sản phẩm và dịch vụ tăng lên (đã loại trừ ảnh hưởng bởi yếu tố giá cả). Ngược lại, GRDP bình quân đầu người và thu nhập bình quân đầu người được tính theo giá hiện hành; trong đó, GRDP bình quân đầu người nhằm đánh giá sự phát triển kinh tế, kết quả sản xuất kinh doanh; còn thu nhập bình quân đầu người phản ánh mức sống và thu nhập của cư dân.  

Thứ hai, GRDP bình quân đầu người và thu nhập bình quân đầu người là 02 chỉ tiêu khác nhau nên không thể so sánh:

Về khái niệm: (i) GRDP bình quân đầu người là tổng sản phẩm trên địa bàn trong một năm chia cho dân số trung bình cùng năm; (ii) thu nhập bình quân đầu người là thu nhập bình quân một nhân khẩu một tháng của hộ dân cư; (iii) Tổng sản phẩm trên địa bàn trong một năm (GRDP) là toàn bộ giá trị sản phẩm vật chất và dịch vụ do tất cả các ngành kinh tế trên địa bàn tạo ra trong một năm; (iv) Chỉ tiêu thu nhập của hộ dân cư là số tiền và giá trị hiện vật mà hộ dân cư và các thành viên của hộ nhận được sau khi trừ đi chi phí vật chất, dịch vụ và khấu hao tài sản cố định.

Khác nhau về mục đích, ý nghĩa: (i) GRDP dùng để đánh giá, so sánh sự phát triển kinh tế theo thời gian; phản ánh kết quả sản xuất bình quân đầu người trong một năm và là cơ sở để hoạch định chính sách, hoạch định mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội; (ii) Thu nhập phản ánh mức sống, thu nhập của các tầng lớp dân cư; đánh giá mức sống, sự phân hóa giàu nghèo, đo lường tỷ lệ hộ nghèo và làm cơ sở cho việc hoạch định chính sách nâng cao mức sống dân cư, xóa đói giảm nghèo.

Khác nhau về yếu tố cấu thành: (i) GRDP bao gồm, thu nhập của người lao động từ sản xuất, thặng dư sản xuất, khấu hao tài sản cố định và thuế sản xuất; (ii) Thu nhập bao gồm, thu nhập của người lao động từ sản xuất, thu nhập sở hữu và chuyển nhượng hiện hành./.